Çocuklarda işitme gelişimi nasıldır?

Çocukların gelişiminde işitme çok önemli bir yere sahiptir. İşitme ile çocuk, sesleri tanımayı, sesleri taklit etmeyi öğrenir ve böylece dil gelişimini sağlar. İşitme, ayrıca çocuğun tehlike uyarılarını alabilmesini, iletişim kurmasını, sosyal becerilerini geliştirmesini ve kendilerini yönlendirmelerini sağlar. İşitme sadece beş duyu organından bir tanesi olarak düşünülmemeli, çocukların kişilik ve davranışlarının gelişiminde çok önemli bir role sahip olduğu unutulmamalıdır.

İnsan fetüsü, gebeliğin 20 haftasından itibaren temel işitme yeteneğine sahiptir. Gebeliğin kalan süresi boyunca işitme gelişir ve olgunlaşır. Fetüs dışarıdan gelen sesleri duyabilir. Düşük frekanslı seslerin duyulması yüksek frekanslı seslere göre çok daha kolaydır.

Çocuk;

1. 0-4 ay arasında: Ani ve yüksek seslerde korkar. Ses gelen yöne göz ya da baş hareketleri ile dönebilir.
2. 3-6 ay arasında: Değişik seslere ilgi gösterir. Çeşitli sesler çıkarmak için uğraşır. Tanıdığı kişilerin seslerini ayırt etmeye başlar.
3. 6-12 ay arasında: Mırıldanmaya ve “anne” ve “baybay” gibi basit sözcükleri anlamaya başlar; basit komutları yerine getirebilir.
4. 12-18 ay arasında: Mırıltılar sözcüklere dönüşmeye başlar. Yaklaşık 20 sözcük kullanabilir ve 50 sözcüğü anlayabilir.
5. 2 yaşında: Yaklaşık 200-300 sözcükten oluşan dağarcığını kullanarak basit cümleler kurabilir. Kendisine kitap okunmasını ve resimli kitaplardaki nesneleri tanıyıp adlarını söylemekten hoşlanır.
6. 3-4 yaş arasında: İhtiyaç, soru ve duygu belirten sözcük ve cümleler kullanabilir. Bu yıllarda sözcük dağarcığı, telaffuzu ve anlaması oldukça gelişir.

Çocuklarda işitme kaybı tanısının doğru şekilde konulmasının mümkün olmadığı zamanlarda, işitme kaybı olan çocukların öğrenme güçlüğü olduğu düşünülerek bakım evlerine konulduğu bilinmektedir. Oysa işitme kaybının zekâ ile ilgisi bulunmamaktadır. Ancak işitme kaybı, erken dönemde tanınmadığı ve tedavi edilmediği takdirde çocuğun gelişimi üzerinde ciddi olumsuz etkilere neden olabilir.

İşitme kaybının belirtileri nelerdir?

İşitme kaybının belirtileri her zaman çok belirgin olmadığı için kişiler genelde bu sorunu göz ardı etme eğilimindedirler. Bu nedenle birçok kişi işitme kaybı ilerlemeden doktora gitmez. Oysaki sorun ne kadar önce tespit ve tedavi edilirse, daha ileri derecelere varacak işitme kayıpları o kadar erken önlebilir ve kişiye doğru tedavi uygulanabilir.
 

İşitme kaybının belirti ve bulguları şunlardır:

1. Konuşma ve diğer seslerin algılanmasında zorlanma
2. Özellikle gürültülü ve kalabalık mekânlarda arka plandaki sesleri, kelimeleri algılayamama
3. Karşıdaki kişilerin yavaş, net ve yüksek sesle konuşmasını isteme
4. Televizyon veya radyonun sesini açma ihtiyacı
5. Konuşmaktan ve bazı sosyal ortamlardan kaçınmaya başlamak

İşitme kaybının kişide yarattığı psikolojik etkiler nelerdir?

İşitme kaybının, kişilerin yaşam kalitesi üzerinde önemli etkisi vardır. Örneğin işitme kaybı olan yaşlı yetişkinlerde sıkça görülen sorunlar şunlardır:

1. Depresyon
2. Kaygı
3. Duyamadığı için başkalarının kendisine kızgın olduğu düşüncesi

Bu düşünceler, kişinin hem sosyal, hem de iş yaşamını olumsuz etkiler.

İşitme kaybının sebepleri nelerdir?

İşitme kaybına neden olan birçok farklı sebep vardır. İşitme kayıplarının şiddeti, hafiften kalıcılığa doğru değişmektedir. Bazı işitme sorunları muayene ile teşhis edilirken, bazıları için çok sayıda test gerekebilir.

İşitme kayıpları genel olarak 3’e ayrılır:

1- Dış ve orta kulakla ilgili hastalıklardan kaynaklanan iletim tipi işitme kaybı  
2- İç kulak, işitme siniri ve beyinle ilgili hastalıklardan kaynaklanan sensörinöral (alım tipi) işitme kaybı 
3- İşitme yollarının birden fazla bölgesinde hasar bulunmasından kaynaklanan mikst (karışık) işitme kaybı 

Kulağın bölümlerine göre işitme kaybı nedenleri şunlardır:
1. Dış Kulak: Dış kulakta bulunan, kulak kiri, yabancı cisim, kulak kepçesi yokluğu ya da doğuştan şekil bozukluğu, dış kulak yolunun doğuştan kapalı olması ya da kulak şeklinde bozukluk, dış kulak iltihabı ya da tümör.

2. Orta Kulak: Orta kulakta iltihap, basınç düşüklüğü, orta kulak kireçlenmesi, orta kulakta yer alan tümörler, yırtılmış ya da delinmiş kulak zarı
3. İç Kulak: Yaşlılığa, yüksek gürlüye maruz kalmaya bağlı olarak kokleadaki işitme sinirleri zarar görebilir. Kalıtım, kişiyi bu değişikliklere daha yatkın hale getirebilir.  Bu tür bir işitme kaybı kalıcı işitme kaybı olarak da bilinir.  Ayrıca iç kulak iltihabı, Meniere, işitme sinirinde bulunan tümörler de işitme kaybına neden olabilir.

İşitme kaybına neden olan risk faktörleri nelerdir?

1. Yaş: seslere uzun süre maruz kalmak, işitme sinirlerini yıpratır. Bu durum da işitme kaybı riskini arttırır.

2. Genetik Miras: genetik yatkınlığınız işitme kaybı yaşama olasılığınızı attırır.

3. Meslek: gürültülü ortamlarda (fabrika, inşaat alanı gibi) çalışan kişiler, yüksek sese uzun sure maruz kaldıkları için işitme sorunlarıyla karşılaşabilirler

4. Bazı İlaçlar: antibiyotikler ve kemoterapide kullanılan bazı ilaçlar, iç kulakta hasar yaratabilir. Aşırı dozda alınan aspirin, ağrı kesici, diüretik gibi ilaçlar, kulak çınlaması ya da işitme kaybı gibi geçici olarak yaşanan işitme sorunlarına neden olabilir.

5. Bazı Hastalıklar: Yüksek ateş görülen menenjit gibi hastalıklar, koklearı zedeleyerek işitme kaybına neden olabilir.

Tekerlemeler